«تاج» سریالی خاکستری درباره خاندان سلطنتی است که سال گذشته نظر پرنس هری را جلب کرد. تم و مضمون سریال گویا آنقدر خوشایندِ سیاستهای هنری آمریکا بوده که توانست پاداش خود را از امی ۲۰۲۱ با ۶ جایزه اصلی بگیرد.
به نقل از عرفان نیوز ، جایزه امی 2021 پایان یافت و دو سریال «گامبی وزیر» و «تاج» به عنوان سریالهای برتر هفتادوسومین جایزه امی شناخته شدند. البته سریالهای دیگری مانند «مر از ایستتاون» با بازی «کیت وینسلت» نیز برنده جایزه بهترین بازیگر زن مینیسریال شدند و سریالهای دیگری در بخشهای فرعی و اصلی جوایز خود را به خانه بردند. اما چرا این دو سریال که نسبت به سریالهای دیگر دستآورد چندان شگرفی نداشتند، توانستند برنده امی شوند؟
سال 2020 را بخاطر کرونا باید سال رونق سرویسهای آنلاین و تلویزیون دانست. البته در این میان شبکههای بزرگ اینترنتی یا همان چیزی که در کشور ما امروز بنام VOD یا نمایش خانگی معروف است، بخاطر سرمایه بسیار زیاد و قدرتی که از نظر توسعه و گسترش رسانهای پیدا کردند، توانستهاند گوی سبقت را از تلویزیونهای معمولی و سنتی بربایند و با سریالهای اختصاصی و فیلمها رسماً به عنوان قطبهای سرگرمی یا غولهای رسانهای شناخته شوند. بنابراین دیگر در میان نامزدهای سریالهای تلویزیونی کمتر از سریالهای شبکههای رسمی و دولتی خبر است و این شبکههای خصوصی مانند نتفلیکس، آمازون و اچبیاو هستند که تیتر رسانههای دنیا شدهاند. بیشتر از آنکه سریالها به عنوان نامزدها و مدعیان جایزه و جشنوارههای تلویزیونی باشند، این شبکهها و صاحبان آنها هستند که در حال رقابت از یکدیگرند.
سریالها در این سال که کرونا بطور کامل رفع نشده و مشکلات ناشی از آن صنعت سینما و حوزه اکران را رها نکرده است، جان دیگری گرفتند و سیل سریالها از شبکههای مختلف جاری و ساری شدند. بازار چنان داغ شده است که احصا کردن سریالهای در حال ساخت و نمایش و برنامهریزی برای تماشای آنها، واقعاً کار سخت و دشواری شده بطوریکه باید وقت بسیار زیادی را برای این کار خالی کرد. آنچه که روشن است تنوع ژانری عجیب و غریب و بیسابقهای است که در صنعت سرگرمیسازی خانگی ایجاد شده است. از ژانرها زیرژانرهای متفاوتی خلق شدهاند و ذائقهها مدام دنبال پدیده و سبک جدیدی هستند که بتوانند دریافتهای متفاوت و جدیدی را داشته باشند. اما با این وجود آنچه که توانست از میان این رنگارنگی ژانرها و موضوعات مختلف سهم بالایی را در جوایز داشته باشد، درامهای سیاسی بود.
البته ناگفته نماند فراوانی سریالها یک نتیجه نامطلوب هم بدنبال داشت و آن پایین آمدن سطح قصهها و فیلمنامههایی بود که بتواند مخاطب را میخکوب کند. تقریباً بعد از سریال «بازی تاج و تخت» که در همهگیری عجیبش کسی شکی نداشت و در جوایز برنده برتر بود، حتی امی سال گذشته نیز گزینه دیگری جز سریالهایی مانند Succession و Watchmen نداشت که بدون شک از نظر وسعت مخاطبین قابل قیاس با سریال حماسی و فانتزی مذکور نبودند. البته در سال 2019 چرنوبیل نیز به عنوان سریال سیاسی و کاملاً ایدئولوژیک که در سطح جهان شهرت پیدا کرد نیز در امی در بخش مینی سریال جایزه باران شد.
آنچه که روشن است تنوع ژانری عجیب و غریب و بیسابقهای است که در صنعت سرگرمیسازی خانگی ایجاد شده است. از ژانرها زیرژانرهای متفاوتی خلق شدهاند و ذائقهها مدام دنبال پدیده و سبک جدیدی هستند که بتوانند دریافتهای متفاوت و جدیدی را داشته باشند
اما در سال گذشته یعنی 2020 و بعد از آن جز سریال SEE و NEVERS و یا SWEET TOOTH که در خلق جهان خاص و متفاوت دستی بر آتش داشتهاند، باقی سریالها نیز از نظر خلاقیت چندان قدرتمند نبودهاند. برای همین امی امسال از توجه خود به سریالهای فانتزی و قهرمانی کم کرد و بیشتر تمرکز خود را روی سریالهای درام گذاشت تا بلکه بتواند جای خالی سریالهای متفاوت دو سال قبل را جبران کند.
همانطور که گفته شده دو سریال تاج و گامبی وزیر برندگان اصلی امی 2021 بودند. سریال گامبی به علت نگاه خاص و تاریخی که به موضوع داشت و همینطور بازی «آنیا تیلور جوی» به عنوان پدیده بازی در سال 2020 بسیار مورد توجه قرار گرفت. البته گامبی کوتاه بود و همین باعث شد که چندان در صدر اخبار قرار نگیرد. اما سریال تاج هم بعلت پرداخت به موضوعی زنده و مهم یعنی زندگی ملکه الیزابت و همینطور چند فصلی بودن آن و جنجالهایی که بر سر آن در انگلستان صورت گرفت، مورد توجه قرار گرفت. اما همین دو سریال هم از نظر قدرت در فراگرفتن مخاطب در سطح جهان و اثرگذاری، آنقدر که به عنوان مثال «سرقت پول» اسپانیایی توانا بود، موفق نداشتند. در واقع شاید سریالهای آمریکایی و انگلیسی زبان در سال گذشته، ضرب شست بزرگی نداشتند و بیشتر با تمهای جنسی و خشونت وداستانهای تکراری مخاطبین را گرد خود جمع میکردند، سریالهای خارجی زبان نسبتاً موفقتر بودند.
با این وجود، امی به عنوان مهمترین جایزه در صنعت سرگرمی و سریالسازی دنیا توجه خود را به دو سریال سیاسی و ایدئولوژیک داد، اگرچه که هردوی آنها با دیگر سریالهای درام زمان خود تفاوت چندانی از نظر هنری و جذابیت نداشتند. به عنوان مثال سریالهای پخش شده با تاج از نظر نمره در سایتهایی مانند IMDB تفاوت چندانی نداشتند. سریال «تحت درمان» نمره 8/2 و تاج 8/6 را گرفت. اما امی ترجیح داد، تاج را به عنوان تاج امی 2021 بشناسد و با جایزه باران کردن این سریال سلطنتی ادای دینی به آنان کرده باشد. تاج سریالی خاکستری است، نه کاملاً سفید و نه کاملاً سیاه. اما آنچه که امروز از وضعیت این خاندان در انگلیس احساس میشود بیشتر سیاهی و ناراحتی است تا خرسندی و رضایت. مسائل میان شاهزاده و همسر با ملکه بر سر رنگینپوست بودن عروس این خاندان منجر به بدتر شدن ثبات سیاسی آنان شد. اگرچه که برخی از منتقدین و خبرنگاران تلاش کردند تا سریال را به شدت علیه خاندان انگلیسی نشان دهند و حتی برخی از هواداران کاخ سلطنتی با نوشتن مقالاتی تلاش کردند تا ناراحتی ساختگی پرنس هری را از تاج نشان دهند، اما دم خروس آنجایی بیرون زد که خود هری در برنامه تلویزیونی نشان داد که حسش نسبت به این سریال چندان بد هم نیست. او در یکی از مصاحبهها گفت:
“این سریال یک اثر خیالی است و همین نشان میدهد که اگر نکتهای در این سریال منطبق با واقعیت نیست اهمیت زیادی ندارد. «تاج» در نمایش فشار موجود در سبک زندگی سلطنتی بسیار دقیق عمل کرده است؛ اینکه مسئولیتها و وظایف خانواده و این دست مسائل چه فشارهایی برای آنان ایجاد میکند. از دیدن سریال «تاج» احساس بهتری نسبت به خواندن گزارشهایی که در مورد من، خانواده و همسرم مینویسند، دارم.”
در این حین سریالی ولو خاکستری که تصویری مخلوط از خیال و واقعیت برای بهبودبخشی خاطره و حافظه مردم از این خاندان نشان میدهد، روشی هوشمندانه برای ارتقای وضعیت این خانواده بود. تاج در دستور کار خود علنی و عریان حمایت و ستایش از خاندان سلطنتی را مد نظر قرار نمیدهد، اما بار دیگر آنان را از حاشیه به متن میآورد و نگاه آشفته مردم درباره آنان را با ملایمت نسبت به آنان بازسازی میکند و این انتقال جایزه و پاداش خود را با جوایز اصلی بهترین سریال، بهترین بازیگران نقش اول و نقش مکمل زن و مرد بعلاوه بهترین نویسندگی مجموعاً 6 جایزه گرفت.
پرنس هری: از دیدن سریال «تاج» احساس بهتری نسبت به خواندن گزارشهایی که در مورد من، خانواده و همسرم مینویسند، دارم
گامبی نیز از نظر سیاسی و ایدئولوژیک دست کمی از تاج ندارد. گامبی حال و هوای یک سریال تاریخی را دارد که از خجالت بلوک شرق درآمده است. جدای از لایههای فمینیستی که گامبی دارد، پیروزی یک زن آمریکایی بر گندهلاتهای شطرنج شوروی را نشان میدهد. “دست آمریکا با حرکت مهره شطرنج فمینیسم شاخ شوروی یعنی قهرمان شطرنج آن را آن هم در داستانی خیالی میشکند و زن مدرن نخبه، خود را الگوی تمام زنان روس جا میزند و اینگونه فاتحانه با ابزار رسانهای سریال، خود را قهرمان جنگ سرد معرفی میکند.”
البته در سال گذشته سریالهایی دیگر در فضا و با موضوع انگلیس و سلطنت ساخته شده بود که شامل فانتزی و درام بودند. سریالهایی مانند NEVERS از HBO یا بریجرتون از نتفلیکس. با این حساب میتوان سال گذشته را یک ماراتن جدی برای ساخت سریال با موضوع انگلیس و سلطنت دانست که نشاندهنده نفوذ و اهمیت موضوع سلطنت و خاندان سلطنتی در کشور انگلیس باشد. اما بطور کلی و با نگاهی از بالاتر مشخص میشود که سیاست و ایدئولوژی حاکمیت سلطنتی است که موضوع اصلی سریالها بوده است تا خود خاندان و اتفاقات پیش آمده.
بنابراین امی 2021 را میتوان در آغاز دهه جدید میلادی یک چراغ سبز دوباره برای ساخت محتوای سیاسی در سریالها دانست.